Προσεγγίζοντας την οικονομία της Βουλγαρίας…
Προσεγγίζοντας την οικονομία της Βουλγαρίας…
Tου Γιάννη Κολλάτου
Έφτασε λοιπόν η Ελλάδα να είναι η δεύτερη φτωχότερη χώρα στην Ευρώπη μετά τη Βουλγαρία. Πολλά τα αίτια, αλλά το κυρίαρχο είναι πως με εξαίρεση τον τουρισμό και κάποιες βιομηχανίες τροφίμων στην Ελλάδα υπάρχει ρηχή επιχειρηματικότητα και απουσία παραγωγικού μοντέλου.
Με ισχυρό κρατισμό, με κλειστή οικονομία, ελλιπή ανταγωνισμό, με ολιγάρχες (με δουλειές με το κράτος, μίντια και ομάδες), με τα συνδικάτα που συνδιοικούν το δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο θα ξαναέχουμε «Τέμπη» θα ξαναδούμε εικόνες σαν και αυτή στο ΑΤ Αναργύρωνκαι οι πολίτες θα συνεχίσουν να φτωχαίνουν.
Τι γίνεται και στην υπόλοιπη Ευρώπη ενώ πέφτουν οι τιμές σε βασικά καταναλωτικά αγαθά όπως τα τρόφιμα και τα είδη καθαρισμού , χαρτικά κλπ στη χώρα συνεχίζουν να τραβούν τον ανήφορο οι τιμές τους στα ράφια των μάρκετ;
Η χώρα μας είναι η τελευταία στην Ευρώπη των 15 στη συνθήκη της Λισσαβόνας που αφορά τους υγιείς όρους ανταγωνισμού της αγοράς. Εν ολίγοις στη χώρα μας ο ανταγωνισμός είναι η εξαίρεση και τα ολιγοπώλια και τα καρτέλ ο κανόνας. Πραγματική πολιτική βούληση δεν βλέπουν οι πολίτες που υποφέρουν από την ακρίβεια, να υπάρχει και τα διάφορα «καλάθια» λειτουργούν περισσότερο ως επικοινωνιακό τρικ παρά συνεισφέρουν ουσιαστικά στο φρενάρισμα των τιμών των αγαθών
Η πολιτεία βρίσκει ως άλλοθι την έλλειψη υπαλλήλων στις ελεγκτικές υπηρεσίες της αγοράς μετά τις απολύσεις ή την απαγόρευση προσλήψεων που διατάχθηκαν στην εποχή των μνημονίων από τους «θεσμούς».
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού δείχνει να υπολειτουργεί και γενικά η αίσθηση που δημιουργείται στους πολίτες είναι ότι υπάρχει μια ασυδοσία από τους ολιγάρχες μια ευνοιοκρατία σε 5 -10 ισχυρές οικογένειες και αντίθετα μια δίωξη στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με διάφορους νόμους που ψηφίστηκαν το τελευταίο διάστημα με αποκορύφωμα τη φορολόγηση με αντικειμενικά κριτήρια.
Η κατρακύλα της χώρας βέβαια ξεκίνησε τη δεκαετία του ’80 όταν πενταπλασιάστηκαν οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο. Το χρέος σε λίγα χρόνια εκτινάχθηκε από το 20 στο 100% του ΑΕΠ και διαλύθηκε ολόκληρος ο παραγωγικός ιστός της Ελλάδας.
Και από εκεί που είχαμε πολύ κράτος τώρα φτάσαμε να έχουμε ελάχιστο που δεν επαρκεί ούτε για τους στοιχειώδεις ελέγχους τήρησης των νόμων και των κανόνων στην αγορά
Κι ερχόμαστε τώρα στην ανυπαρξία παραγωγικού μοντέλου και στο γεγονός ότι η Ελλάδα πληρώνει πλέον ακριβά το τίμημα του «brain drain» που διογκώθηκε στη δεκαετία των μνημονίων, αφού έφυγαν οι επιστήμονες και τα «κοφτερά μυαλά» στην πιο παραγωγική ηλικία που θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη της οικονομίας. Αν η Ελλάδα φτάνει στον πάτο τη Βουλγαρία, σκεφτείτε ότι πριν την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού η γειτονική χώρα είχε 9,5 εκατομμύρια πληθυσμού και πλέον μετά βίας σήμερα ξεπερνά τα 7. Και μη γελιέστε αν η χώρα διατηρεί έναν πληθυσμό πέριξ των 10 εκατομμύριων κατοίκων αυτό οφείλεται εν πολλοίς στην ύπαρξη περίπου 1,5 εκατομμυρίου μεταναστών, άρα πληθυσμιακά φθίνει με ταχείς ρυθμούς.
Οι εξαγωγές στην Ελλάδα το 2023 δεν έφτασαν το θεαματικό ιστορικό ρεκόρ των 53,7 δισ. Ευρώ του 2022 αλλά τα 49,4 δισ. ευρώ λαμβανομένης υπόψη της αποκλιμάκωσης των τιμών παραμένει μια καλή επίδοση. Λίγες χώρες έχουν καταφέρει σε μια δεκαετία να διπλασιάσουν σχεδόν τις εξαγωγές τους. Βέβαια ξεκινήσαμε από χαμηλή βάση, αν το καταφέρουμε αυτό και την επόμενη δεκαετία, τότε θα μπορούμε να είμαστε πιο αισιόδοξοι. Ωστόσο μια ομοειδής με την Ελλάδα ευρωπαϊκή χώρα η Πορτογαλία έχει σταθερά εδώ και μια δεκαετία άνω των 80 δις ευρώ εξαγωγές
Όλα αυτά όμως αφορούν μια πρώτη επιδερμική ανάγνωση των εξελίξεων.
Η αχίλλειος πτέρνα της θεαματικής βελτίωσης των εξαγωγών είναι η ταυτόχρονη θεαματική αύξηση των εισαγωγών οι οποίες το 2023 έφτασαν 81,8 δισ. έναντι 93,3 δισ. το 2022 και 46,7 δισ. το 2013 μεσούσης της κρίσης. Παρά τα ισχυρά έσοδα από τον τουρισμό και τις μεταφορές το 2023 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ήταν στα 14,1 δισ. έναντι 20,1 δισ. το 2022 και 1,7 δισ. το 2019.
Το έλλειμμα αυτό αποδεικνύει πως η ελληνική οικονομία παρά την αύξηση των εξαγωγών δεν είναι σε θέση ακόμη να υποκαταστήσει τις εισαγωγές με ανταγωνιστικά προϊόντα.
Λύσεις υπάρχουν όπως κίνητρα για αναδιάρθρωση καλλιεργειών με προϊόντα προστιθέμενης αξίας, υποβοήθηση των νέων γεωργών και κτηνοτρόφων, των εξαγωγικών βιομηχανιών και επιχειρήσεων μέσω ανάπτυξης ΑΠΕ για τη μείωση του δυσβάστακτου κόστους ενέργειας και όχι στοχοπροσήλωση σε ανάπτυξη τεράστιων φωτοβολταϊκών πάρκων δεσμεύοντα μάλιστα στο θεσσαλικό κάμπο και γόνιμες γαίες μόνο από τους ισχυρούς ενεργειακούς ομίλους που συγκροτούν ένα από τα πιο αντιπαραγωγικά καρτέλ της εγχώρια οικονομίας. Δεν μπορεί να εγκαταλείπουν τη γη αγρότες επειδή δεν βγαίνουν από το κόστος άρδευσης στη Θεσσαλία, η να κλείνουν επιχειρήσεις και βιομηχανίες επειδή έκαναν αίτηση για παραγωγή ενέργειας για να μειώσουν το κόστος και έλαβαν απάντηση ότι το δίκτυο είναι κορεσμένο.. Η συγκέντρωση πλούτου στα χέρια λίγων που παρατηρείται στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια δεν βοηθά ούτε στην πραγματική αύξηση των δεικτών ανάπτυξης ούτε καν και στην ονομαστική και αυτό είναι ένα τίμημα που θα το πληρώσουμε ακριβά στο εγγύς μέλλον. Η διάχυση αντίθετα του πλούτου δείχνει την υγεία μιας οικονομίας και εγγυάται κοινωνική σταθερότητα. Τα «κουπόνια» τύπου pass ήταν ίδιον προ λίγων δεκαετιών οικονομιών όπως η Βουλγαρία την οποία φτάσαμε ή όπως η Ρουμανία η οποία μας ξεπέρασε…!